Οι Πόντιοι μουσουλμάνοι στο στόχαστρο της Τουρκίας

του Νίκου Δούκα

Νέες διώξεις κατά των Ποντίων μουσουλμάνων εξαπέλυσε η Άγκυρα, προφανώς στα πλαίσια της ελληνοτουρκικής "φιλίας". Οι τουρκικές αρχές απαγόρευσαν την κυκλοφορία βιβλίου που αναφέρεται στην ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα των Ποντίων, ενώ η στρατοχωροφυλακή έχει εξαπολύσει εκστρατεία εκφοβισμού και απειλών στην περιοχή του Πόντου.

Από το 1996 κυκλοφορούσε στην Τουρκία το βιβλίο "Pontos Kulturu" (Ο Πολιτισμός του Πόντου) του Πόντιου συγγραφέα Ομέρ Ασάν. Την ελληνική έκδοση του βιβλίου είχαμε προτείνει τον Νοέμβριο του 2001 από τις βιβλιοπροτάσεις μας. Πρόκειται για μία καταγραφή της ποντιακής διαλέκτου, της πλησιέστερης προς τα Αρχαία Ελληνικά ομιλουμένης σήμερα γλώσσας, της ποντιακής κουζίνας και των ανεκδότων στα ποντιακά χωριά. Το βιβλίο ήταν εξαιρετικά δημοφιλές στην Τουρκία, ειδικά ανάμεσα στους Πόντιους, και είχε σχεδόν εξαντληθεί. Ο συγγραφέας Ομέρ Ασάν κατάγεται από την ελληνόφωνη περιοχή Οφ της Τραπεζούντας.

Στις 19 Ιανουαρίου στην τηλεοπτική εκπομπή "Ceviz Kabugu" (Το τσόφλι του καρυδιού), που χειρίζεται ο δημοσιογράφος Χαλκί Τζεβιζίογλου του καναλιού ATV, ο Ομέρ Ασάν δέχθηκε απειλές από εκπροσώπους του τουρκικού "Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης" (MHP), τους διαβόητους φονιάδες "Γκρίζους Λύκους", και αναγκάσθηκε να αποχωρήσει. Η τουρκική Δικαιοσύνη διέταξε την κατάσχεση του βιβλίου και απήγγειλε κατηγορία εις βάρος του συγγραφέα Ομέρ Ασάν και του εκδότη Ραγκίπ Ζαράκογλου για "προσβολή στο πρόσωπο του Κεμάλ". Προσπαθώντας να δικαιολογήσει τις διώξεις, ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Σαμί Τουρ σχολίασε ότι "κανείς δεν απειλεί τον Πόντο (Karadeniz) και η σχετική φιλολογία είναι υπερβολική". Ο Ομέρ Ασάν υποβλήθηκε σε πολύωρη ανάκριση, αλλά τίποτα δεν προέκυψε εναντίον του.

Για να δικαιολογήσουν την αντιποντιακή εκστρατεία οι Τούρκοι στρατιωτικοί ανακάλυψαν "Πόντιους αντάρτες". Στις 5 Δεκεμβρίου 2001 ο στρατιωτικός διοικητής Κερασούντας ταξίαρχος στρατοχωροφυλακής Μπακίρ Ονουρλούμπας ισχυρίστηκε ότι "υπάρχουν μυστικά ελληνικά σχέδια για τον Πόντο και ο κυριότερος λόγος για τον οποίο η Ελλάδα θέλει να ανοίξει προξενείο στην Τραπεζούντα είναι η επιθυμία της να υποστηρίξει τις δραστηριότητες περί Πόντου". Τον Ιανουάριο ο φρούραρχος Κωνσταντινουπόλεως συνταγματάρχης Αλί Γκιουνγκιόρ Όνγκιορεν είπε ότι "35 νέοι από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας υποστηρίζουν το αποσχιστικό κίνημα "Ρωμαίικος Πόντος" και εκπαιδεύονται σε στρατόπεδα στην Ελλάδα". Βέβαια η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αναπτύξει την παραμικρή δραστηριότητα στον Πόντο, ίσως επειδή είναι απασχολημένη με τις δραστηριότητες της ελληνοτουρκικής "φιλίας". Η δήλωση αποτελούσε απλώς την αφορμή για να εξαπολύσει η στρατοχωροφυλακή κύμα απειλών κατά των ελληνόφωνων Ποντίων μουσουλμάνων. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ποντίων "στα 300 ελληνόφωνα χωριά του Πόντου έχει επικρατήσει αρνητικό κλίμα, που ωθεί τους Πόντιους σε νέα φυγή προς την Ελλάδα".

Πολλοί από τους Πόντιους μουσουλμάνους δεν έχουν Ελληνική εθνική συνείδηση, αλλά απλή συνείδηση της ιδιαίτερης πολιτιστικής τους ταυτότητας. Ωστόσο το Κεμαλικό καθεστώς δεν ανέχεται καμία αμφισβήτηση του μύθου της αποκλειστικά τουρκικής Μικράς Ασίας που έχει κατασκευάσει. Η Τουρκία στερεί τα στοιχειωδέστερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (προστασία εθίμων, γλώσσας και μνημείων) από τους ελληνόφωνους Πόντιους μουσουλμάνους. Η δίωξη κατά του Ομέρ Ασάν είναι η καλύτερη ευκαιρία για να αποδείξουν οι Έλληνες προστάτες "μειονοτήτων" τις αγαθές προθέσεις τους. Τι έχουν άραγε να πουν για το ζήτημα η Επιτροπή των Βραβείων "Αμπντί Ιπεκτσί", το Greek Helsinki Watch, το ΚΕΜΟ και ο "Ιός" της "Ελευθεροτυπίας"; Μπροστά στις τουρκικές διώξεις κατά των ελληνόφωνων Ποντίων μουσουλμάνων, η σιωπή τους ισοδυναμεί με συνενοχή.

Οι αντιποντιακές διώξεις της Τουρκίας δεν πρέπει να μείνουν αναπάντητες. Ήδη το Κέντρο Ποντιακών Μελετών απευθύνει έκκληση για αλληλεγγύη προς τον Ομέρ Ασάν. Οι σύλλογοι Ποντίων προσφύγων στην Ελλάδα έχουν την υποχρέωση να φέρουν το ζήτημα ενώπιον των διεθνών οργανισμών και να αποδείξουν ότι δεν είναι άξιοι μόνο για σταυροδοτικές εκστρατείες υπέρ πολιτικών με κατάληξη "-ίδης". Από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να θέσει το ζήτημα στον ελληνοτουρκικό διάλογο, αντί να συζητάει τις ατελείωτες γελοίες τουρκικές διεκδικήσεις. Το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ παρακολουθεί με έντονη ανησυχία τις τελευταίες εξελίξεις στον Πόντο. Ας γνωρίζουν όλοι ότι οι καιροί που οι Τούρκοι δικτατορίσκοι "έθαβαν" τέτοια ζητήματα από κοινού με Έλληνες πολιτικάντηδες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.