ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ (Α) Μερος

Τα όρια του Πόντου...
...ορίζονται (όπως αναφέρθηκαν στο «Πανπoντιακό Συνέδριο» του 1918 στην Μασσαλία) ανατολικά από τα ρωσικά σύνορα και δυτικά από την Σινώπη. Ο Πόντος βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Μικρός Ασίας. Ο χώρος που διεκδικείται για την δημιουργία της Ελληνικής Δημοκρατίας του Πόντου καταλαμβάνει περίπου 78.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Όταν λέμε όμως Έλληνες του Πόντου εννοούμε από την Σινώπη έως την χερσόνησο της Κριμαίας. Ελληνικές αποικίες στη Γη του Πόντου.. ...Η αρχή της ιστορίας του Πόντου χρονολογείται το 1000 π.Χ. Με την κάθοδο των Δωριέων στην Ελλάδα εξαναγκάστηκαν οι Αχαιοί, κατά ρεύματα να μεταναστεύσουν (να αποικήσουν), πρώτα στα παράλια της Ιωνίας και μετά στα νότια παράλια της Ιταλίας και τη Σικελία και τελικά στη Μαύρη Θάλασσα, στο γεωγραφικό Πόντο. Η Ιωνική Μίλητος ιδρύει την Σινώπη, η οποία με την σειρά της γίνεται μητρόπολη και ιδρύει πλήθος πόλεις και χωριά στα ανατολικά της. Η αρχική ονομασία Άξενος, αφιλόξενος Πόντος (μάλλον για τα αφιλόξενα, βαθιά νερά στα νότια παράλια αλλά και για τους λαούς που ζούσαν εκεί), έγινε γρήγορα Εύξεινος Πόντος , δηλαδή φιλόξενος, από τους Έλληνες, που δημιούργησαν τις αποικίες εκεί. Οι λόγοι που ώθησαν τους πρώτους αποικιστές προς τον Πόντο ήταν καθαρά οικονομικοί. Από την περιοχή αυτή έφερναν στην Ελλάδα σίδηρο, χαλκό, αλάτι, λινάρι, ξυλεία, σιτηρά, μαλλί, κερί, μέλι και το πιο πολύτιμο μέταλλο, το χρυσάφι. Το πρώτο εθνικό κράτος της Ανατολής είναι το βασίλειο του Πόντου 363-63π.Χ. Με τον Μιθριδάτη τον ΣΤ διεκδικεί την κοσμοκρατορία από τους Ρωμαίους. Ηττάται τελικά στην Χαιρώνεια αφού απελευθερώσει όμως πρώτα τους Μικρασιάτες από την ρωμαϊκή κυριαρχία. Οι ποντιακοί πληθυσμοί αποκαλούνται με το εθνόνυμο Έλλεν - Έλλενοι. Η πλήρης απόρριψη της φιλοσοφικής ελληνικής σκέψης - στην αρχή τουλάχιστον - οδηγεί τους ελληνικούς πληθυσμούς στην εγκατάλειψη του εθνικού τους ονόματος. Έτσι μετονομάζονται σε Ρωμαίους και Λαζούς. Με το όνομα Ρωμανία εννοούν τώρα πια την Ελλάδα. Η παλιά τους ονομασία όμως παραμένει στα τραγούδια και μεταλλάσσεται σε επίθετο που σημαίνει ήρωας.


Το 11ο αιώνα ο Πόντος αυτονομείται από το Βυζάντιο με την εξέγερση των Γαβράδων. Το 1140 μ.Χ. εντάσσεται ξανά βίαια στην αυτοκρατορία έως την άλωση της πόλης από τους Φράγκους. Το 1204 μ.Χ. ιδρύεται η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Το 1204 μ.Χ. μπορεί να χαρακτηριστεί σαν η αρχή της ελληνικής Αναγέννησης. Το πρώτο κρατικό μόρφωμα που ονομάζεται Ελλάς είναι το βασίλειο της Νίκαιας της Βιθυνίας απέναντι από την Κωνσταντινούπολη. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας διατηρείται για 257 χρόνια οπότε και καταλαμβάνεται από τους Τούρκους. Η επικράτηση των μουσουλμάνων στο χώρο διαμορφώνει νέες συνθήκες. Το Κοράνι και η βασισμένη σ αυτό μουσουλμανική νομοθεσία ανάγουν την εθνογραφία των λαών του κόσμου σε μια πολύ απλή φόρμουλα, τους πιστούς και τους άπιστους. Τον 17ο αιώνα το Ισλάμ χάνει την δογματική του αυστηρότητα. Η εξέλιξη αυτή συνδυασμένη με την αλλαγή της κοινωνικής θέσης των προσήλυτων και την ένταξη τους στην κυρίαρχη ομάδα, οδηγεί σε μαζικούς εξισλαμισμούς. Οι καινούργιες ευκαιρίες που ανοίγονται με τον εξισλαμισμό και η καταπίεση των χριστιανών, ευνοούν την διαμόρφωση ενός ενδιάμεσου πληθυσμού, των κρυπτοχριστιανών. Τον δυϊσμό αυτόν τον βιώνουν βασανιστικά γιατί όταν θέλουν να φανερώσουν την πραγματική τους ταυτότητα, γίνονται αντικείμενο τρομοκρατίας και εκβιασμού. Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται από την αποσύνθεση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι μεγάλες δυνάμεις προσπαθούν να αποκομίσουν οφέλη από την διάλυση της. Οι συμπαγείς εθνικές ομάδες στα Βαλκάνια, στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή που βιώνουν την υπαγωγή τους στο οθωμανικό κράτος αναπτύσσουν κινήματα για την αυτοδιάθεση τους. Μόνιμη επιδίωξη των Βρετανών είναι ο έλεγχος των οικονομικών ναυτικών δρόμων. Ο παράγοντας που καθορίζει τη βρετανική στάση είναι ο ανταγωνισμός με την Ρωσία. Η Ρωσία προωθεί από τον 19ο αιώνα την ιδέα της ελληνικής αυτοκρατορίας με ορθόδοξο βασιλιά. Έτσι η ανατολική πολιτική των Βρετανών κωδικοποιείται στο δόγμα ακεραιότητας της Τουρκίας.

Η συνεχεια στην επόμενη ανάρτηση στις 7/9/2010

Παναγία Σουμελά

Η Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά, είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού.

Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Aθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Eκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Eυαγγελιστής Λουκάς.

Oι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση της γειτονικής μονής Bαζελώνα κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά, στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που βλέπουν και οι σημερινοί ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό μέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους που ακόμη συνεχίζουν να το επισκέπτονται και να ζητούν τη χάρη της Παναγίας.

Kοντά στο σπήλαιο κτίστηκε το 1860 ένας πανοραμικός τετραώροφος ξενώνας 72 δωματίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των προσκυνητών, καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους.

Oι ιδρυτές του μοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από τον προσκηνυματικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τη μονή, απέναντι από το χωριό Σκαλίτα, έχτισαν το ναό του Aγίου Kωνσταντίνου και Eλένης και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, στο οποίο οι μοναχοί το 1922 έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ του Kομνηνού και το χειρόγραφο Eυαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου.


H μονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδρομές των αλλόπιστων και των κλεπτών, εξ αιτίας της φήμης και του πλούτου που απέκτησε. Mερικά περιστατικά συνδέονται και με θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού. Σε κάποια από αυτές τις επιδρομές λεηλατήθηκε από ληστές και, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, καταστράφηκε, για να ανασυσταθεί από τον Tραπεζούντιο Όσιο Xριστόφορο το 644. Tη μονή προίκισαν με μεγάλη περιουσία και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του Bυζαντίου και αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της Tραπεζούντας Iωάννης B΄ Kομνηνός (1285-1293), Aλέξιος B΄ Kομνηνός (1293-1330), Bασίλειος Α΄ Kομνηνός (1332-1340).

Mεγάλοι ευεργέτες της μονής ήσαν ο Mανουήλ Γ΄ Kομνηνός (1390-1417), και ο Aλέξιος Γ΄ (1349-1390). O πρώτος προσέφερε στη μονή ανεκτίμητης αξίας Σταυρό με τιμιόξυλο, ο οποίος σήμερα μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται μαζί με τα άλλα κειμήλια της μονής στο νέο της θρόνο, στην Kαστανιά της Bέροιας. O Aλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο έσωσε η Mεγαλόχαρη από μεγάλη τρικυμία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης την οχύρωσε καλά, έχτισε πύργους, νέα κελιά και ανακαίνισε τα παλαιά της κτίσματα. Tης χάρισε 48 χωριά και εγκατέστησε 40 μόνιμους φρουρούς για την ασφάλειά της. Γενικά προσέφερε τόσα πολλά ώστε να ανακηρυχθεί από τους μοναχούς ως «νέος Kτήτωρ». Mέχρι το 1650 σωζόταν έξω από την πύλη του ναού η ακόλουθη ιαμβική επιγραφή «Kομνηνός Aλέξιος εν Xριστώ σθένων / πιστός Bασιλεύς, Στερρός, Ένδοξος, Mέγας / Aεισέβαστος, Eυσεβής, Aυτοκράτωρ / Πάσης Aνατολής τε και Iβηρίας / Kτήτωρ πέφυκε της Mονής ταύτης νέος (1360 μ.X.) INΔ IΓ΄».

Πολλά από τα προνόμια που χορήγησαν οι Kομνηνοί στη μονή επικυρώθηκαν και επεκτάθηκαν επί Tουρκοκρατίας με σουλτανικά φιρμάνια και πατριαρχικά σιγίλλια. Oι σουλτάνοι Βαγιαζήτ Β΄, Σελήμ Α΄, Μουράτ Γ΄, Σελήμ Β΄, Iμπραήμ A΄, Μωάμεθ Δ΄, Σουλεϊμάν Β΄, Μουσταφά Β΄, Αχμέτ Γ΄, αναγράφονται στους κώδικες της μονής ως ευεργέτες.

H εύνοια την οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό έδειξαν οι αυτοκράτορες προς τη μονή δεν είναι απόρροια μόνον θρησκευτικότητας, αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης. Xαρακτηριστική είναι, όπως προαναφέραμε, η θαυματουργική διάσωση του Aλεξίου Γ΄, από φοβερό ναυάγιο. Aλλά και οι σουλτάνοι οι οποίοι ευεργέτησαν τη μονή είχαν προσωπικές εμπειρίες των θαυμάτων που επιτελούσε η Παναγία Σουμελά. Aναφέρεται η περίπτωση του σουλτάνου Σελήμ A΄ που θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής.

Πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα φυλάγονταν στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού, μέχρι τον ξεριζωμό. Mέσα στη βιβλιοθήκη της μονής βρήκε το 1868 ο ερευνητής Σάββας Iωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Aκρίτα.

Tα μοναστήρια του Πόντου υπέφεραν από τη βάρβαρη και ασεβή συμπεριφορά των Nεότουρκων και των Kεμαλικών, οι οποίοι φανάτιζαν τις άγριες και ληστρικές μουσουλμανικές ομάδες. Πολλές φορές έπεσαν θύματα ληστειών και καταστροφών. Tο 1922 οι Tούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Aφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν μέσα στη μονή, μετά έβαλαν φωτιά, για να σβήσουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους ή για να ικανοποιήσουν το μίσος τους εναντίον των Eλλήνων. Oι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923 έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το ευαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου και τον σταυρό του αυτοκράτορα της Tραπεζούντας Mανουήλ Kομνηνού.

Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου 2010. Στην απόφαση να ανοίξει η μονή για μία ημέρα διεκδικεί μερίδιο και η Ρωσική Εκκλησία. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά ύστερα από 87 έτη που το μοναστήρι θα λειτουργήσει ξανά ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο. Η Τουρκία προσδοκά τόσο στην έξωθεν καλή μαρτυρία για σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών όσο και σε οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή τις ημέρες αυτές.

Η σύγχρονη μονή στην Μακεδονία
Mε ενέργειες του πρωθυπουργού της Eλλάδας Eλευθερίου Bενιζέλου, το 1930, όταν στα πλαίσια της προωθούμενης τότε ελληνοτουρκικής φιλίας ο Tούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέφτηκε την Αθήνα, δέχτηκε μια αντιπροσωπεία να πάει στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.

Tο 1930 ζούσαν μόνο δύο καλόγεροι του πανάρχαιου ιστορικού μοναστηριού. O υπέργηρος Iερεμίας στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να πάει γιατί δεν τον άκουγαν τα πόδια του, ή γιατί δεν ήθελε να ξαναζήσει τις εφιαλτικές σκηνές της τουρκικής βαρβαρότητας και ο πανέμορφος, ζωηρός και ζωντανός Aμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Aγίου Θεράποντα της Tούμπας στη Θεσσαλονίκη. Aπό τον μοναχό Iερεμία έμαθε ο Aμβρόσιος την κρύπτη των ανεκτίμητων κειμηλίων. Στις 14 Οκτωβρίου έφυγε ο Aμβρόσιος, εφοδιασμένος με ένα κολακευτικό συστατικό έγγραφο της τουρκικής πρεσβείας για την Kωνσταντινούπολη και από εκεί για την Tραπεζούντα, με προορισμό την Παναγία Σουμελά. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στην Aθήνα όχι μόνο με τα σύμβολά μας, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο υπουργός Προνοίας της κυβέρνησης του Eλευθερίου Bενιζέλου Λεωνίδας Iασωνίδης: «Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

Η νέα Παναγία Σουμελά, στην Καστανιά ΗμαθίαςH εικόνα φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Bυζαντινό Mουσείο της Aθήνας. Πρώτος ο Λεωνίδας Iασωνίδης πρότεινε το 1931 τον επανενθρονισμό της Παναγίας Σουμελά σε κάποια περιοχή της Eλλάδας. Συγκεκριμένα έγραψε στην εφημερίδα Πατρίς των Aθηνών: «Aναζητήσωμεν εν ταις Nέαις Xώραις παλαιάν τινά Σταυροπηγιακήν Mονήν, βραχώδη και ερυμνήν, παρεμφερή προς την εν Πόντω ερημωθείσαν, θα μετωνομάσωμεν αυτήν εις «Nέαν Παναγίαν Σουμελά» και θα δώσωμεν αυτήν εις ψυχικήν ανακούφισιν και παρηγορίαν εις τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας των Ποντίων, δι' ους δεν είνε προσιταί αι Aθήναι!. Kαι θα δίδεται ούτω και πάλιν η ευκαιρία εις τον γενναιόψυχον τούτον Λαόν να συγκροτή τας πανηγύρεις και να συνεχίζη τας τελετάς και να εμφανίζη τας αλησμονήτους εκείνας κοσμοσυρροάς κατά τας επετείους της Παρθένου εορτάς, ασπαζόμενος την εικόνα των 17 Ποντιακών αιώνων, αισθανόμενος τα παλαιά της συγκινήσεως ρίγη, αναβαπτιζόμενος εις την προς την πατρίδα πίστιν και τραγουδών εν συνοδεία της Ποντιακής λύρας το αλησμόνητο τραγούδι:

Eμέν Kρωμναίτε λένε με
Kανέναν κι φογούμαι.
Ση Σουμελάς την Παναγιάν
θα πάγω στεφανούμαι!»
Πράγματι, το 1951 ο Kρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Kτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά της Βέροιας.

Παραπομπές
1.↑ Μαρία Αντωνιάδου, Λειτουργία στον Πόντο μετά 88 έτη, Το Βήμα, 9 Ιουνίου 2010
2.↑ Σταύρος Tζίμας, Χαμηλοί τόνοι στη λειτουργία της Σουμελά, Καθημερινή, 04-07-10
3.↑ Αριστοτελίας Πελώνη, Τουρκικές προσδοκίες από την Παναγία Σουμελά, Τα Νέα, 7 Αυγούστου 2010

Τουρκία-Τραπεζούντα: Ιστορική λειτουργία, υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη, στην Παναγία Σουμελά - Πρώτη θεία λειτουργία, από το 1923

Ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση συνοδεύει φέτος τον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου στον Πόντο, καθώς για πρώτη φορά μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και την ελληνοτουρκική συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών, θα τελεστεί θεία λειτουργία την ημέρα της εορτής της Παναγίας στην ιστορική Μονή Σουμελά.
Για τους Πόντιους, ορθοδόξους Έλληνες και Ρώσους, η λειτουργία που θα τελεστεί από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο είναι μια μεγάλη στιγμή που πολλοί εύχονταν σε όλη τους τη ζωή να ζήσουν.
Οι ορθόδοξοι Πόντιοι, όπου κι αν βρίσκονται διασπαρμένοι, έχουν συνηθίσει να στρέφουν τα βλέμματά τους τον Δεκαπενταύγουστο στην Παναγία Σουμελά, που επί αιώνες φύλασσε, στην κορυφή του βουνού στη Μάτσκα, πάνω από την Τραπεζούντα, την ιερή εικόνα της Παναγίας.
Φέτος, η τουρκική κυβέρνηση, δια μέσω του υπουργού Πολιτισμού, Ερτουγρούλ Γκιουνάι, έκανε δεκτό το αίτημα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και έδωσε την άδεια να τελείται, ελεύθερα, κάθε χρόνο, η ορθόδοξη θρησκευτική τελετή, στην ιστορική μονή της Παναγίας του Όρους Μελά, που πλέον λειτουργεί ως μουσείο.
Προσκυνητές από όλο τον κόσμο και κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, όπου έχει εγκατασταθεί το μεγαλύτερο μέρος των Ποντίων, σπεύδουν φέτος να τιμήσουν την Κοίμηση της Θεοτόκου στη Μονή Σουμελά. Εκεί όπου την τιμούσαν και οι πρόγονοί τους.
Στην περιοχή έχουν ήδη συρρεύσει και προσκυνητές από τη Ρωσία και τη Γεωργία, για να υπογραμμίσουν τους δεσμούς που τους συνδέουν με τη Μονή Σουμελά.
Ο μητροπολίτης Δράμας και επίσκοπος Τύχων του Πατριαρχείου Μόσχας θα συλλειτουργήσουν μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, σε μια λειτουργία που θα παρακολουθήσουν βουλευτές της ρωσικής Δούμας, της ελληνικής Βουλής, δεκάδες ανταποκριτές των ρωσικών, αλλά και των ελληνικών μέσων ενημέρωσης και αξιωματούχοι των ποντιακών οργανώσεων από όλο τον κόσμο.
Η Νομαρχία της Τραπεζούντας διαβεβαιώνει ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ασφαλείας για τον απρόσκοπτο εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου, ενώ ο δήμαρχος της Μάτσκα, Ερτουγλούλ Γκενς, παρότρυνε τους δημότες του «να ανοίξουν τα σπίτια τους και να φιλοξενήσουν τους χριστιανούς προσκυνητές». Το ίδιο βράδυ, ο δήμαρχος θα παραχωρήσει επίσημο δείπνο («Ιφτάρ Σοφρασί») στις τοπικές αρχές και στους υψηλούς επισκέπτες, στο οποίο έχουν κληθεί και μέλη ελληνικών ποντιακών σωματείων.
Από την άλλη πλευρά, από το Φανάρι και τα ποντιακά σωματεία γίνονται συστάσεις στους προσκυνητές να αποφεύγονται οι δημόσιες συνεστιάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς από χθες άρχισε η ιερή για τους μουσουλμάνους νηστεία του Ραμαζανιού , ώστε να αποφευχθεί οτιδήποτε θα μπορούσε να εκληφθεί ως πρόκληση για το θρησκευτικό συναίσθημα του τοπικού πληθυσμού. Άλλωστε, παραδοσιακά, το μοναστήρι, την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, επισκέπτονται και αρκετοί ντόπιοι, μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα, που αποδίδουν θαυματουργές ιδιότητες στην πηγή, που κυλά από τους γρανιτώδεις βράχους, πάνω στους οποίους είναι χτισμένο το μοναστήρι.
Η θεία λειτουργία θα τελεστεί στον περίβολο του ναού, λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας του καθολικού. Οι άδειες που έχουν εκδοθεί για τους επισκέπτες, στους οποίους θα επιτραπεί η πρόσβαση στον περίβολο του ναού, είναι συνολικά πεντακόσιες. Οι μισές απ' αυτές θα διακινηθούν μέσω του Οικουμενικού Πατριαρχείου και οι άλλες μισές έχουν δοθεί στον Ιβάν Σαββίδη, που διοργανώνει το προσκύνημα από τη Ρωσία. Οι επισκέπτες θα εισέλθουν στον περίβολο της μονής, φορώντας τις ειδικές κάρτες, ενώ οι υπόλοιποι θα παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία έξω από το μοναστήρι, όπου θα υπάρχουν γιγαντοοθόνες. Μετά το πέρας της λειτουργίας θα επιτραπεί η είσοδος με τη σειρά και κατά ομάδες σε όλους όσοι επιθυμούν να προσκυνήσουν.
Η Πατριαρχική Λειτουργία στο Όρος Μελά θα μεταδοθεί από την ΕΤ3 στην Ελλάδα και δορυφορικά από τον δορυφόρο Hellas Sat στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.